Kształtowanie gotowości do nauki CZYTANIA i PISANIA

wg prof. Edyty Gruszczyk – Kolczyńskiej

(„Program wspomagania rozwoju, wychowania i edukacji
starszych przedszkolaków – czterolatków i pięciolatków”)

 

Większość dzieci w piątym, a nawet w czwartym roku życia żywo interesują się książkami, napisami na szyldach i reklamach, a także wiadomościami podawanymi w gazetach. Proszą dorosłych o odczytanie informacji, a także o nazywanie pokazywanych literek. Niektóre dzieci same próbują składać literki tak, aby odczytać wyrazy – literka po literce.

 

Trzeba się z tego cieszyć i pomagać dziecku w opanowaniu tej trudnej sztuki. Im wcześniej nauczy się ono czytać, tym lepiej, zarówno dla rozwoju intelektualnego dziecka, jak i dla odnoszenia sukcesów w nauce szkolnej. Wszystko zależy od dziecięcych zainteresowań – jeżeli dziecko interesuje się czytaniem, zapewne może się tej czynności nauczyć.

 

Wczesne zainteresowanie nauką czytania świadczy o dużych możliwościach umysłowych dziecka. Z chwilą opanowania umiejętności czytania, rozszerza się dziecku zakres dostępnych informacji. Jest to ważny czynnik rozwijający dziecięcy intelekt.

 

Starsze przedszkolaki powinny:

• orientować się w schemacie własnego ciała i mieć świadomość, że inni ludzie mają podobne schematy ciała; różnicować stronę lewą i prawą, a także wytyczać i nazywać kierunki w przestrzeni, począwszy od siebie, oraz określać położenie obiektów względem siebie i innych ludzi; wskazywać na kartce: dół i górę, lewy i prawy brzeg, rogi – prawy górny i dolny, lewy – górny i dolny;
• umieć skupić uwagę przez dłuższy czas na wykonywanych zadaniach, uważnie patrzeć i dostrzec różnice i podobieństwa na porównywanych obrazkach oraz wprowadzane zmiany w obserwowanym miejscu;
• lepiej organizować pole spostrzeżeniowe, aby więcej zapamiętać;
• mieć taką wrażliwość i precyzję słuchową, aby rozpoznawać dźwięki, naśladować je i odtwarzać usłyszany rytm; dostrzegać zmiany natężenia głosu: mowa głośna, szept, ciche mówienie do samego siebie;
• umieć układać krótkie zdania, dzielić je na wyrazy, a wyrazy na sylaby;
• mieć taką sprawność rąk i koordynację ręki i oka, która warunkuje dobre przygotowanie do nauki pisania;
• rozumieć sens zakodowanych informacji w przedszkolu  i poza przedszkolem oraz umieć je odczytać;
• znać różne sposoby kodowania informacji, które pomagają poruszać się w mieście i na wsi, a także orientować się w ważniejszych zasadach obowiązujących pieszych i rowerzystów w ruchu drogowym;
• umieć wykonać czytelne dla innych znaki typu: Nie wolno, Można, Tu jest to;
• być zainteresowane książką i czytaniem.

 

Pięciolatki mają dodatkowo:

• umieć wyodrębniać głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej: na początku słowa (w nagłosie), na końcu słowa (w wygłosie) i w środku słowa (w śródgłosie);
• mieć taką koordynację wzrokowo-ruchową, aby wykonać płynny ruch ręką przy kreśleniu literopodobnych szlaczków zgodnie z kierunkiem pisania;
•  potrafić tak formułować umowy w samodzielnie konstruowanych grach i tak je kodować, aby były czytelne dla zainteresowanych, oraz umieć odczytać informacje zakodowane na gotowych kartach, loteryjkach i planszach do dziecięcych gier itp.;
• rozumieć informacje zakodowane w formie podpisów obok obrazków  i przedmiotów znajdujących się w otoczeniu.