OŚRODEK BIBLIOTECZNY - rozwijanie umiejętności czytelniczych maluszków - gr I

              ...łatwiej jest zniszczyć, czy wypaczyć talent dziecka,

niż doprowadzić do jego rozkwitu…

Howard Gardner

 

 

...łatwiej jest zniszczyć, czy wypaczyć talent dziecka,

niż doprowadzić do jego rozkwitu…

 

Howard Gardner

 

  

Ośrodek biblioteczny

 

 

     W gr. I praca wychowawczo-dydaktyczna min. oparta jest na Programie wychowania przedszkolnego ,,Ku dziecku”.

 

     Podstawą teoretyczną programu jest koncepcja inteligencji wielorakich Howarda Gardnera, z której wynikają praktyczne cele edukacji:

 

·        kształcenie i wychowanie skoncentrowane na jednostce, jej zdolnościach i zainteresowaniach;

·        konstruktywizm jako teoria wiedzy, poznawania i uczenia się.

 

 Zatem w przedszkolu nauczanie powinno być skoncentrowane na odkrywaniu przez dziecko własnych predyspozycji.

 

  Ze względu na to, iż wiek przedszkolny jest okresem najbardziej dynamicznego rozwoju, dziecko może: odnaleźć coś, co je szczególnie zainteresuje i będzie zgodne z jego potrzebami, ujawnić zdolności i zainteresowania, które będzie rozwijać w przyszłości w szkole, w pracy i życiu codziennym.

 

W teorii H. Gardnera wyróżnia się następujące inteligencje (zdolności):

 

·        słowno - językowa (lingwistyczna) przejawia się w rozumieniu świata poprzez słowo mówione i pisane. Dzieci z przewagą tej inteligencji: myślą „słowami” i lubią czytać (wcześnie podejmują próby czytania); przejrzyście wypowiadają się i spisują swoje myśli; używają bogatego słownictwa; tworzą opowiadania i barwne historie; szybko uczą się języków obcych; mają dobrą pamięć; lubią recytować wiersze; często i chętnie zadają pytania.

 

·        wizualno-przestrzenna przejawia się w rozumieniu świata poprzez myślenie obrazami, wrażliwość wzrokowo-przestrzenną. Dzieci z przewagą tej inteligencji: mają zdolność dostrzegania szczegółów otaczającego świata; są wrażliwe na kształty, linie, przestrzeń, kolory; „myślą obrazami”, mają pamięć obrazową; lubią bawić się układankami, mapami, labiryntami; lubią rysować, wycinać, lepić, tworzyć przestrzenne formy; mają dobrze rozwinięty zmysł dotyku; łatwo odnajdują drogę w nowym miejscu; rozumieją schematy rysunkowe; szybko uczą się korzystać z map, diagramów, tabel; lubią rozkładać różne rzeczy na części i potrafią złożyć je z powrotem; lubią sprawdzać, w jaki sposób coś działa; chętnie słuchają czytanego tekstu, gdy jest on ilustrowany.

 

·        muzyczna przejawia się w rozumieniu świata poprzez rytm i melodię. Dzieci z przewaga tej inteligencji: łączą muzykę z emocjami i własnym nastrojem; maja poczucie rytmu, z łatwością zapamiętują rytmy i rymy; lubią śpiewać; chętnie uczą się przy muzyce; są wrażliwe na wszelkie dźwięki; maja dobry słuch muzyczny; lubią słuchać muzyki; maja swoje ulubione piosenki, melodie, utwory; nucą, mruczą, podśpiewują podczas zabawy; samodzielnie „komponują” melodie; próbują grać na instrumentach muzycznych; lubią wydobywać dźwięki z przedmiotów „niemuzycznych”.

 

·        ruchowa (cielesno-kinestetyczne) przejawia się w rozumieniu świata poprzez ruch i kontakt fizyczny oraz umiejętnością wykorzystania swojego ciała do wyrażenia emocji. Dzieci z przewagą tej inteligencji: lubią ćwiczenia fizyczne, zabawy ruchowe; potrafią własnym ciałem wyrażać emocje; łatwo uczą się różnych sprawności ruchowych; przodują wśród rówieśników w sportach; mają dobre wyczucie odległości i przestrzeni; są uzdolnione manualnie; sprawnie posługują się przedmiotami; mają dobrą koordynację ruchową; wykorzystują ruch w sposób celowy i świadomy; posiadają dobre wyczucie własnego ciała; chętnie wykonują różne prace ręczne; w czasie rozmowy używają mowy ciała, gestykulują.

 

·        logiczno-matematyczna przejawia się w rozumieniu świata poprzez liczby, ciągi zdarzeń, myślenie logiczne i kreatywne rozwiązywanie problemów. Dzieci z przewagą tej inteligencji: myślą logicznie; lubią ustalona kolejność i porządek rzeczy, precyzyjne instrukcje; są konkretne i dociekliwe; lubią badać i zbierać informacje; lubią gry logiczne, łamigłówki i zagadki; umiejętnie szeregują, klasyfikują i wnioskują; z łatwością dostrzegają związki przyczynowo – skutkowe; zadają wiele pytań dotyczących otaczającego świata; chętnie rozwiązują problemy; lubią przeliczać różne rzeczy, napotkane przedmioty; klasyfikują lub grupują według jakiejś zasady lub cechy; rozumieją znaczenie symboli; są dokładne i zorganizowane.

 

·   przyrodnicza przejawia się w rozumieniu świata poprzez otoczenie, środowisko, umiejętność rozpoznawania i kategoryzowania świata fauny i flory oraz innych obiektów przyrodniczych. Dzieci z przewaga tej inteligencji: są ciekawe świata; „rozumieją” świat roślin i zwierząt; lubią przebywać na świeżym powietrzu; lubią samodzielnie eksperymentować, doświadczać; pasjonują się ekologią; klasyfikują przedmioty w hierarchie; dostrzegają zależności i wzorce w przyrodzie; obserwują, rozpoznają i kategoryzują świat roślin i zwierząt; kolekcjonują okazy przyrodnicze; zbierają książki, albumy o tematyce przyrodniczej; są zainteresowane zjawiskami przyrodniczymi, fizycznym, chemicznymi; dobrze opiekują się zwierzęciem, rośliną; mają własny „ogródek”, choćby w doniczce.

 

·     interpersonalna to zdolność rozumienia innych ludzi, współodczuwania, negocjowania i wypracowywania kompromisów oraz patrzenia na świat oczyma inne osoby. Dzieci z przewagą tej inteligencji: lubią i potrafią pracować w grupie; łatwo nawiązują kontakty społeczne; mają zdolności przywódcze; są komunikatywne; potrafią słuchać innych; zachowują asertywność przy konfrontacji; są lubiane przez rówieśników; dbają o dobre relacje z innymi osobami; patrzą na świat oczyma drugiego człowieka; wczuwają się w sytuacje i problemy innych, potrafią rozwiązywać konflikty.

 

·        intrapersonalna to zdolność rozumienia siebie, własnych uczuć, patrzenia na świat ze swojego punktu widzenia, kierowania swoim postępowaniem. Dzieci z przewagą tej inteligencji: lubią pracować samodzielnie; znają i wykorzystują swoje mocne strony; budują wewnętrzna motywację; poszukują odpowiedzi na „trudne” pytania; samodzielnie wyznaczają i jasno precyzują cele własne; chętnie przebywają same, wykonują wtedy ulubione zajęcia; są zaradne, niezależne; umieją wyrazić swoje uczucia; lubią decydować o sobie.

 

 

Wszystkie inteligencje są ważne i zależne od siebie.

 

W celu rozwijania wielokierunkowych zdolności  naszych maluszków utworzyłyśmy w naszej sali tzw. OŚRODEK BIBLIOTECZNY, który rozwija zdolności słowno-językowe, intrapersonalne, interpersonalne i przyrodnicze.

 

Został on wyposażony w różne pomoce dydaktyczne. Wykorzystywane są one do zabaw z całą grupą, małym zespołem, w parach lub indywidualnie. W ośrodku bibliotecznym znajdują się pięknie ilustrowane  bajki, wiersze i opowiadania, książki przyrodnicze i albumy. Są one systematycznie wymieniane. Dzieci również przynoszą swoje ulubione książki z domu, którymi chcą zainteresować swoich rówieśników. W koszyczkach znajdują się obrazki tematyczne, napisy do globalnego czytania, ilustracje z sylabami, karty i karteczki do układania sekwencji, zagadki „Smoka Obiboka”, układanki „Memory” do rozwijania pamięci wzrokowej, historyjki obrazkowe, karty do ćwiczeń graficznych, odgłosy nagrane na płytach CD itp.

 

     W naszym kąciku czeka również miejsce na ,,karty poetyckie” przygotowywane przez rodziców i dziecko.  Wspólne układanie krótkiej historyjki, wierszyka lub opowiadania i wykonanie do  tekstu rysunku, pozwala nie tylko rozwijać zdolności poetyckie dziecka, ale również wzmacniać  więzi emocjonalne pomiędzy dzieckiem a rodzicem.

 

     Na początku dzieci ułożyły wraz z nauczycielem zasady korzystania z ośrodka bibliotecznego podpisując się przy tym odbiciem swojego paluszka. Następnie wokół ośrodka bibliotecznego umieściły serduszka ze swoim imieniem na znak zainteresowania w/w ośrodkiem.    

 

Dzieci korzystając z ośrodka bibliotecznego wzbogacają swoją wiedzę, doświadczenia czy zasób słownictwa. Coraz chętniej wypowiadają się na określone lub bliskie im tematy, wykazują ogólne zainteresowanie książką, słuchaniem różnego rodzaju treści: bajek, opowiadań, wierszy. Z pomocą nauczyciela w sposób globalny czytają sylaby i proste wyrazy. Rozwiązują zagadki słowno-obrazkowe, dokonują analizy i syntezy sylabowej podanych słów, rozpoznają nagrane na płycie różne odgłosy, układają proste sekwencje (rytmy), historyjki obrazkowe itd. Warto zaznaczyć, że dzieci bardzo angażują się w zwyczajne i niezwyczajne przygody bohaterów, oglądają różne ilustracje, opisują je oraz uczą się określać i opisywać własne uczucia, przeżycia i pragnienia.  Próbują dostrzegać pozytywne i negatywne zachowania bohaterów.

 

      Propozycje zabaw w w/w ośrodku:

 

1.     Odszukaj właściwy podpis do obrazka/obrazek do podpisu.

2.     ,,Ile słyszysz sylab?” – dzielenie nazwy obrazka na sylaby, położenie obok obrazka tyle żetonów ile jest sylab.

3.     ,,Ptaki do gniazd” – na dywanie leżą obręcze z daną literką. Dzieci poruszają się w rytm muzyki z literką w ręce. Na przerwę w muzyce i hasło: Ptaki do gniazd stają przy takim ,,gnieździe” z taką literką, jaką trzymają w ręce.

4.     ,,Gimnastyka mózgu” (,,Biedroneczka” – masaż uszu)

5.     ,,Biedroneczki są w kropeczki” – układanie odpowiednich obrazków pod odpowiednią biedronką np. 1-sylabowych obrazków pod biedronką z 1 kropką, 2-sylabowych obrazków pod biedronką z 2 kropkami. Max. 3 sylaby).

6.     Wyliczanka - ,,Na kogo wypadnie na tego bęc”

 

Ø Dzielenie wyrazu na sylaby i pokazywanie sylab ruchem np. poprzez tupanie, podskoki, gry na instrumencie itp.

Ø Próby układania zdań z obrazkiem np. ,,samochód” – jest czerwony"

Ø ,,Co to za słowo” – 1 dziecko mówi to co wylosowało sylabami reszta odgaduje co to za słowo.

Ø Przedstawienie treści obrazka za pomocą ruchu i dźwięku.

Ø ,,Czego nam tu brakuje lub co się zmieniło?” – chowanie 1-2 obrazków/ zmienianie kolejności.

 

7.     ,,Tajemnicze kropki” – zabawa z kostką. Dziecko pokazuje tyle kropek na kostce z ilu sylab składa się słowo – obrazek. 

8.     ,,Co tu pasuje?” – dobieranka obrazkowa. Dobieranie 2 lub 3 obrazków pasujących do siebie. 

9.     ,,Pociąg z samogłoskami lub sylabami” – przyklejanie do wagoników obrazków zaczynających się na odpowiednią samogłoskę lub obrazków z syntezy sylab.

10.    Książeczki ,,Kocham czytać” – seria logopedyczna J. Cieszyńskiej do nauki czytania sylabami.

11.    Sekwencje obrazkowe – układanie rytmów.

12.    Historyjki obrazkowe (układanka)

13.   ,,Memory” – zabawa rozwijająca pamięć wzrokową.

14.   ,,Litery” – układanie na literze żetonów, patyczków, klocków (kształt).

15.      Ćwiczenia graficzne (szlaczki i kropeczki do łączenia).

 

     Podsumowując: dzieci bardzo chętnie korzystają z Ośrodka Bibliotecznego rozwijając przy tym swoje zainteresowania czytelnicze i nie tylko.

 
 

Agnieszka Wójtowiec

Magdalena Matuszak

 

Opracowane na podstawie:

 

Programu wychowania przedszkolnego ,,Ku dziecku” B. Bilewicz – Kuźnia i T. Parczewska,

„Wielorakie podróże – edukacja dla dziecka” – Aldona Kopik, Monika Zatorska