GIMNASTYKA MÓZGU

ponad 5 lat temu

Ruch jest drzwiami do uczenia się - P. Dennison

Metoda dr Paula Dennisona

KINEZJOLOGA EDUKACYJNA - GIMNASTYKA MÓZGU

Ruch jest drzwiami do uczenia się - P. Dennison

Paul Dennison (urodzony w 1941 Kalifornia) – amerykański twórca kinezjologii edukacyjnej. Kinezjologia (gr. kinesis - poruszać się i logos - uczyć się) jest gałęzią nauki zajmującą się ruchem. Kinezjologia jest nowoczesną nauką interdyscyplinarną, korzysta z takich dziedzin jak: biologia, chemia, historia, fizyka, biofizyka, psychologia i socjologia.

Paul E. Dennison - dr filozofii, całe swoje zawodowe życie poświęcił pracy pedagogicznej oraz pionierskim badaniom nad pracą mózgu. Jest twórcą Kinezjologii Edukacyjnej oraz procedur Gimnastyki Mózgu®. Metodę swą oparł na badaniach z zakresu psychologii rozwojowej i eksperymentalnej Uniwersytetu Południowej Kalifornii, gdzie uzyskał doktorat w dziedzinie pedagogiki za badania nad wczesnymi osiągnięciami w czytaniu a ich związkiem z myśleniem. Dr Dennison przez wiele lat był dyrektorem Valley Remedial Group Center w Kalifornii gdzie pomagał dzieciom i dorosłym przezwyciężać ich problemy w uczeniu się opierając się na opracowanej przez siebie i swoją żonę Gail metodzie. Dennison sam miał dysleksję i opracowany zestaw ćwiczeń przetestował na sobie których celem jest wspomaganie pamięci, wydolności mózgu, koordynacji motoryki ciała, a zwłaszcza współpracy dłoni ze zmysłem wzroku.

Naukowa Metoda Dennison czyli Kinezjologia Edukacyjna (Edu-K) to powstała w latach 1976-1980 metoda terapii i twórczej pracy z dziećmi oparta na znajomości wpływu wzorców ruchu na obszary mózgu odpowiedzialne za pamięć i zdolność uczenia się. Metoda stosowana zarówno w pedagogice specjalnej (dysleksja, dysgrafia, ADHD etc.) jak i w pracy z dziećmi wybitnie zdolnymi dla wspomagania geniuszu. Opiera się w praktyce na seriach ćwiczeń ruchowych, które działają pobudzająco na mózg i system nerwowy. Znana także jako Gimnastyka Mózgu (The Brain Gym®). Zasady treningu przypominają metody stosowane w rehabilitacji ruchowej i rekonwalescencji przywracającej funkcje życiowe, ruchowe i sprawności umysłowe.

Dr Paul Dennison jest wybitnym praktykiem - jego odkrycia opierają się na zrozumieniu współzależności rozwoju fizycznego, opanowywania języka i osiągnięć intelektualnych. Przez dziewiętnaście lat pomagał dzieciom i dorosłym w Centrum Uczenia się (Yalley Remedial Group Leaming Center) w Kalifornii. Otrzymał doktorat z wyróżnieniem na Uniwersytecie Kalifornijskim, jego metoda zyskała uznanie w USA i na świecie. Jest założycielem Fundacji Kinezjologii Edukacyjnej. Jeden z głównych ośrodków metody - MIĘDZYNARODOWY INSTYTUT NEUROKINEZJOLOGII™ - Rozwoju Ruchowego i Integracji Odruchów ma swoją reprezentację w Polsce, a Polskie Stowarzyszenie Kinezjologów zrzesza wielu dyplomowanych instruktorów. Centrum Pomocy Psychologiczno- Pedagogicznej MEN włączyło Kinezjologię Edukacyjną do programu szkolenia przeznaczonego dla psychologów, pedagogów, nauczycieli i rodziców w Polsce.

W ponad 80 krajach Kinezjologia Edukacyjna jest uznawana za metodę wspierającą m.in. proces uczenia się, wzrost inteligencji, pamięć. W 1994 roku Narodowa Fundacja Uczenia w USA zatwierdziła program Kinezjologii Edukacyjnej jako jedną z czołowych technologii dla „uczącego się społeczeństwa XXI wieku”. Kinezjologia Edukacyjna została również zatwierdzona przez Międzynarodową Fundację Kinezjologii Edukacyjnej (USA), oraz Międzynarodowy College Kinezjologii ze Szwajcarii. Metoda jest na tyle dobra i skuteczna, że wdrażają ją w swych systemach edukacyjnych nawet najbardziej zaawansowane technologicznie państwa jak Japonia, gdzie uważana jest za cud nauki umożliwiający wspieranie geniuszu u dzieci wybitnie zdolnych i utalentowanych, a nie tylko za metodę terapii dla dzieci mających problemy z nauką.

Metoda kinezjologii edukacyjnej znajduje zastosowanie w pracy ze wszystkimi dziećmi, a w szczególności:

•   ze specyficznymi trudnościami w czytaniu, pisaniu (z ryzyka dysleksji)
•   nadpobudliwymi psychoruchowo;
•   nieśmiałymi, zablokowanymi;
•   uzdolnionymi, w celu usprawnienia funkcji psychofizycznych.

Ta uniwersalna metoda pozwala:

1.Pokonywać stresy i napięcia.
2.Komunikować się z innymi ludźmi.
3.Przezwyciężać trudności związane z dysleksją, dysgrafią i dysortografią.

Dr Paul Dennison (amerykański pedagog) opracował metodę mającą na celu zintegrowanie pracy mózgu. Jak wiemy mózg jest narządem symetrycznym, a każda półkula ma inne zadania. Prawa półkula mózgu jest odpowiedzialna za uczucia, uczenie się, percepcję przestrzeni, pamięć długotrwałą. Lewa półkula mózgowa (u osób praworęcznych) odpowiada za: myśli, analizę, widzenie szczegółów, kontrolę nad słowem. Dzięki harmonijnej współpracy obu półkul dzieci z łatwością przyswajają sobie nową wiedzę i umiejętności. Jeśli natomiast występuje brak równowagi między pracą obu półkul powstają wówczas różnego rodzaju zakłócenia. Uczeń może mieć wtedy problemy w nauce czytania i pisania, a nawet z wyrażaniem własnych emocji. Powstałe zaburzenia można zlikwidować poprzez ruch. Dennison proponuje ćwiczenia, które prowadza do integracji obu półkul mózgu , czego efektem może być np.: płynne czytanie lub poprawa koncentracji. Działania kinezjologii edukacyjnej powodują dość szybkie i długotrwałe zmiany, poprzez rzeczywiste budowanie powiązań nerwowych w obrębie mózgu i ciała, dzięki czemu uczenie przebiega szybciej, efektywniej, a co istotne bezstresowo.

Dennison twierdził, że każdy człowiek ma nieograniczone możliwości, ciało i mózg stanowią integralną całość a ruch jest naturalną potrzebą każdego człowieka oraz warunkiem sprawności psychicznej .

P. Dennison udowodnił funkcjonowanie mózgu w terminach trzech wymiarów: lateralności, ześrodkowania, koncentracji.

Wymiar lateralności – to możliwość skoordynowanego działania obu półkul jednocześnie, szczególnie w linii pola środkowego. Ma znaczenie dla umiejętności czytania, pisania, komunikacji, dla płynności ruchów całego ciała i możliwości uczenia się i poruszania jednocześnie.

Wymiar ześrodkowania – umożliwia koordynację górnych i dolnych części mózgu. Jest związany z emocjami, ich ekspresją, odczuwaniem, relaksacją. Odpowiada za poczucie bezpieczeństwa i organizację działań .

Wymiar koncentracji – to skoordynowane działanie przednich i tylnych części mózgu. Jest związany z koncentracją , skupieniem uwagi, zrozumieniem naszych informacji w kontekście poprzednich doświadczeń.

Zestaw ćwiczeń gimnastyki mózgu wg P. Dennisona można podzielić na:

I. Podstawowy schemat ćwiczeń wprowadzających,
II. Ćwiczenia na przekraczanie linii środka,
III. Ćwiczenia wydłużające,
IV. Ćwiczenia energetyzujące.

I. PODSAWOWY SCHEMAT ĆWICZEŃ WPROWADZAJĄCYCH

1. Picie wody

Dr Paul E. Dennison - utwierdził się w przekonaniu, że woda wspomaga uczenie się i myślenie. Nasz mózg i oczy w 90%składają się z wody. Całe nasze ciało zawiera jej około 75%. Wszystko przemawia na korzyść poglądu Paula Dennisona, że w o d a powinna być niezbędnym składnikiem naszego codziennego funkcjonowania. Podczas ćwiczeń z "Gimnastyki Mózgu" zaleca się picie czystej, niegazowanej wody. Woda jako najlepszy elektrolit zapewnia efektywne przyswajanie, przetwarzanie i przechowywanie zdobytych informacji, a także sprawny przebieg elektrycznych i chemicznych procesów w mózgu i całym ciele.

2. Ruchy naprzemienne

Ćwiczenia te powinny być stosowane wciągu dnia możliwie jak najczęściej i w urozmaicony sposób. Oto przykłady ćwiczeń naprzemiennych:

a. Krzyżowanie wyprostowanych ramion przed klatką piersiową tak, aby na zmianę wyżej była ręka lewa potem prawa.
b. Dotykanie lewą dłonią prawego łokcia i odwrotnie.
c. Dotykanie lewą dłonią prawego ucha i odwrotnie.
d. Dotykanie lewą dłonią prawego kolana i odwrotnie, itp.

Ruchy naprzemienne - poprawia pisanie, słuchanie, czytanie i rozumienie, koordynacja ruchowa lewej i prawej strony ciała, wzmocnienia oddechu, wzrost energii.

3. Punkty na myślenie

Jedną ręka masuj punkty (miękkie miejsca pod obojczykami z lewej i prawej strony klatki piersiowej), a drugą rękę połóż na pępku. Czas ćwiczenia około 2 minut.1
Punkty na myślenie - przekazanie informacji od prawej półkuli do lewej połowy ciała i odwrotnie, stymulacja aorty, zwiększenie potoku elektromagnetycznej energii, likwiduje odwracanie liter i cyfr, prawidłowo układa ciało podczas czytania.

4. Pozycja Dennisona

Siedzimy na krzesełku, nogi wyciągnięte, skrzyżowane w kostkach, ręce splecione, oczy zamknięte, język na podniebieniu, spokojny oddech. Czas ćwiczenia około 2 minut. Zwalniamy język, nogi, ręce swobodnie opuszczamy. Pozycja Cooka - emocjonalna stabilność, zwiększenie uwagi, swobodny ruch kości czaszki, wyraźne słyszenie, mowa, pisanie prac kontrolnych, wzmacnia poczucie własnej wartości.

II. ĆWICZENIA NA PRZEKRACZANIE LINII ŚRODKA

1. Leniwe ósemki dla oczu

Stań. Wyciągnij przed siebie lewą rękę, zaciśnij pięść a kciuk skieruj do góry, rysuj kciukiem w powietrzu po kształcie położonej ósemki (znaku nieskończoności)wodząc oczami za ręką- głowa nieruchomo. Ruch zaczynaj zawsze w lewo do góry .Powtórz to samo prawą ręką apotem obiema rękoma jednocześnie. Leniwe ósemki - koordynacja wzroku, obwodowe widzenie, aktywizacja mózgu dla przekraczania środkowej wizualnej linii, integracja półkul mózgowych, mechanizm czytania (ruch oczu z lewej do prawej), rozpoznawanie znaków przy pisaniu, czytanie ze zrozumieniem.

2. Słoń

Wyciągnij lewą rękę wprzód, grzbietem dłoni do góry, głowę połóż na ramieniu wyciągniętej ręki, nogi w kolanach lekko ugięte, mały rozkrok. Rysuj ręką w powietrzu obszerne leniwe ósemki (ucho przyklejone do ramienia). Całe ciało prostuj. następnie to samo z prawą ręką. Pamiętaj, że kierunek pisania w lewo do góry. Słoń - stymulacja mowy wewnętrznej, twórcze myślenie, słuchanie własnego głosu, rozwój pamięci długoterminowej, zintegrowane widzenie, słyszenie i ruch; mowa, pismo, zapamiętywanie.

3. Rysowanie oburącz

Rozpocznij od dowolnego bazgrania obydwiema rękami naraz. Zacznij od dużych ruchów ramion, pracując na dużej powierzchni. Rysuj flamastrem lub kredą symetryczne formy: na zewnątrz, do środka, w dół, w górę. Możesz rysować w ten sam sposób w powietrzu, a także z partnerem, który może naśladować twoje ruchy.
Wspomaga: orientację przestrzenną, rysowanie, pisanie, motorykę precyzyjną, ortografię, wizualizację.

4. Kołyska

Usiądź na podłodze, ręce lekko ugięte oprzyj z tyłu utrzymując tułów podniesiony. Nogi zegnij w kolanach i podnieś stopy do góry. Usuń napięcie w jednym biodrze potem w drugim, robiąc nieduże ruchy nogami. Kołyska - rozwój zdolności do pracy w środkowym polu ciała, umiejętności wzrokowego śledzenia za ruchami w kierunku od lewej do prawej strony, nawyki skupiania uwagi i zrozumienia.

5. Rowerek

Podnieś ręce i głowę do góry, obejmij głowę dłońmi i podtrzymuj ją. Prawym łokciem dotykaj lewego kolana, potem lewym łokciem prawego kolana, itd. Oddychaj rytmicznie. Rowerek - integracja lewej i prawej strony ciała, czytanie, umiejętność słuchania, pismo, zasady pisowni, matematyka.

6. Krążenie szyją

Zwieszamy ciężko głowę i krążymy nią zaczynając w lewą stronę. Krążenie szyją - czytanie ze zrozumieniem, wyrażanie emocji, myślenie pamięć, matematyka.

III. ĆWICZENIA WYDŁUŻAJĄCE (ROZCIĄGAJĄCE)

1. Sowa

Lewą ręką dziecko trzyma mięśnie barku z prawej strony, odwracając jednocześnie głowę maksymalnie w prawą stronę, robi wdech i zaczyna wydychać powietrze przy jednoczesnym, powolnym obracaniu głowy w lewą stronę, utrzymując brodę na jednym poziomie. Dziecko może wymawiać głoski na wydechu. Ćwiczenie rozwija percepcję słuchową, pamięć, koordynację wzrokowo – słuchową, zmniejsza napięcie mięśni ramion i karku .

2. Aktywna ręka

Podnieś rękę do góry, chwyć ją drugą ręką. Podniesiona ręka stawia opór ręce trzymającej na wydechu w czterech kierunkach: w stronę głowy, do przodu, do tyłu, od ucha. Powtórz wszystko zmieniając ręce. Aktywna ręka - rozwój wyraźnej mowy i językowych zdolności, aktywność twórczą rozluźnianie przepony, koordynacja „ręka-oko”, usprawniają małą i dużą motorykę, kaligrafia, zasady pisowni, twórcze pisanie.

3. Przyciskanie dzwonka (pompowanie pietą)

Dziecko stoi prosto, odstawia jedną nogę do tyłu, stawiając ją na palcach. Na wydechu zgina w kolanie nogę stojącą z przodu, a piętę tylnej nogi stara się postawić na podłodze. Na wdechu podnosi się, prostując przednią nogę i podnosząc piętę tylnej nogi. Tylna noga powinna być wyprostowana. Ćwiczenie to rozwija mowę komunikacyjną, umiejętności językowe, słuchanie ze zrozumieniem.

4. Wypady

Stań z szeroko rozstawionymi nogami. Na wydechu nogę wykroczną zegnij w kolanie i przenieś ciężar ciała na pietę tej nogi. Drugą nogę trzymaj prosto. Pogłębiaj wypad. Na wdechu powróć do pozycji wyjściowej. Ćwiczenie powtórz kilka razy. Następnie powtórz cały układ w drugą stronę.
Wypady wspomagają: pamięć, naukę (rozumienie), odprężenie, świadomość przestrzenną, słuch.

5. Luźne skłony - sięganie po piłkę

Stań, lub usiądź; skrzyżuj nogi w kostkach, zrób luźny skłon tułowia do przodu wyciągając ręce przed siebie (jakby oddając ciało działaniu przyciągania ziemskiego). Luźne skłony - odczuwanie uziemienia i stabilności, wzrokowej integracji, czytanie ze zrozumieniem, liczenie w pamięci, abstrakcyjne myślenie.

6. Zginanie stopy

Siadamy zginając nogę w kolanie potem kładziemy ją na udzie drugiej nogi, tak by zewnętrzna kostka dotykała uda. Końcami palców chwytamy podstawę i miejsce mocowania mięśnia podudzia, następnie zginamy i prostujemy stopę. Ćwiczenie to integruje tylnie i przednie części mózgu, rozwija mowę oraz zdolności językowe.

IV. ĆWICZENIA ENERGETYZUJĄCE

1. Kapturek myśliciela

Dużymi palcami i kciukiem chwyć małżowinę uszną i zaginaj do przodu i do tyłu, masuj ją i ściskaj. Masaż zaczynaj od góry i przesuwaj się w dół do płatka ucha. Na koniec rozciągnij uszy we wszystkich kierunkach. Ćwiczenie to poprawia pamięć, słuchanie ze zrozumieniem, myślenie, wystąpienia publiczne, śpiew, gra na instrumencie.

2. Energetyczne ziewanie

Dotknij końcami palców miejsca na zębach tuż przed miejscem gdzie łączy się dolna szczęka z górną, masuj te miejsce, lekko otwórz usta, wyobraź sobie, że ziewasz. Energetyczne ziewanie - percepcja sensoryczna, motoryczne funkcje oczu i mięśni, odpowiadających za dźwięk i żucie, procesy utleniania w organizmie, uwaga i percepcja wzrokowa, komunikacja, umiejętność wybierania potrzebnej informacji, głośne czytanie, twórcze pisanie, wystąpienia publiczne.

3. Oddychanie przeponowe (brzuszne)

Zrób wdech nosem. Najpierw oczyść płuca, robiąc krótkie wydechy przez zaciśnięte wargi (wyobraź sobie że chcesz utrzymać piórko w powietrzu). Po tym wydech możesz robić nawet nosem. Połóż ręce na brzuchu, na wdechu ręce podnoszą się a na wydechu opuszczają się. Zrób wdech i licz do trzech, zatrzymaj oddech na trzy sekundy, wydychaj licząc do trzech, znowu zatrzymaj oddech na trzy sekundy. Powtórz całość jeszcze raz. Oddychanie przeponowe - rozluźnienie centralnego układu nerwowego, ustalenie rytmu ruchów kości czaszki; czytanie, głośne czytanie mowa

4. Punkty pozytywne

Dotknij lekko końcami palców punktów, które znajdują się na czole, bezpośrednio nad oczami, równo po środku między linią włosów a brwiami. Wzmocnienie czołowych części mózgu. Ćwiczenie wpływa na racjonalne myślenie, odpręża, odblokowuje pamięć, ułatwia uczenie się, poprawia samopoczucie.

5. Punkty równowagi

Jedną rękę połóż na wgłębieniu u podstawy czaszki za uszami tuż poniżej wyrostka sutkowego (znajduje się za małżowiną uszną i stanowi przyczep ważnych mięśni) a drugą na pępku. Zmień położenie rąk. Punkty równowagi - pobudzenie i koncentracja świadomości, podejmowanie decyzji, rozluźnienie napięcia przy ruchu szczęk i kości czaszki, rozumienie podtekstu napisanego „między wierszami”, punktu widzenia autora tekstu, krytyczna ocena i podejmowanie decyzji, umiejętność rozróżniania przy pisaniu i matematyce.

6. Punkty uziemienia (Ziemi)

Końcami palców jednej ręki dotknij brody pod dolną wargą (masuj), a palce drugiej ręki połóż na górnej części kości łonowej (ok. 30 sekund). Patrz w dół (na podłogę). Punkty uziemienia - praca w polu środkowym, stabilność, uziemienie (wodzenie oczami w dole dla rozwoju umiejętności widzenia z bliska), umiejętności organizacyjne (ruch oczu w pionie i poziomie), umiejętność nie gubienia wierszy i kolumn w czasie czytania, pisanie i prace matematyczne.

7. Punkty przestrzeni

Końcami palców jednej ręki dotknij miejsca między górną wargą a nosem (masuj), drugą rękę połóż tuż powyżej kości krzyżowej. Wzrok skieruj do góry. Zamień ręce. Punkt przestrzeni - zdolności pracy w polu środkowym, rozluźnienie centralnego układu nerwowego, percepcja głębokości wyobrażenia, zdolności widzieć blisko i daleko, umiejętności organizacyjne, skupienie na zadaniu.

Materiały z których korzystano (Internet):

•   Artykularnia MACIERZ
•   www.pandm.org (Elżbieta Ptaszyńska)
•   Zestaw ćwiczeń gimnastyki mózgu wg P. Dennisona (Maria Szczepańska)
•   Kinezjologia edukacyjna P. Dennisona (Katarzyna Rutka) - SOLIDE PLAYER

Powrót