OŚRODEK BIBLIOTECZNY - rozwijanie umiejętności czytelniczych maluszków - gr I

ponad 12 lat temu

...łatwiej jest zniszczyć, czy wypaczyć talent dziecka,

niż doprowadzić do jego rozkwitu…

Howard Gardner

...łatwiej jest zniszczyć, czy wypaczyć talent dziecka,

niż doprowadzić do jego rozkwitu…

Howard Gardner

Ośrodek biblioteczny

W gr. I praca wychowawczo-dydaktyczna min. oparta jest na Programie wychowania przedszkolnego ,,Ku dziecku”.

Podstawą teoretyczną programu jest koncepcja inteligencji wielorakich Howarda Gardnera, z której wynikają praktyczne cele edukacji:

· kształcenie i wychowanie skoncentrowane na jednostce, jej zdolnościach i zainteresowaniach;

· konstruktywizm jako teoria wiedzy, poznawania i uczenia się.

Zatem w przedszkolu nauczanie powinno być skoncentrowane na odkrywaniu przez dziecko własnych predyspozycji.

Ze względu na to, iż wiek przedszkolny jest okresem najbardziej dynamicznego rozwoju, dziecko może: odnaleźć coś, co je szczególnie zainteresuje i będzie zgodne z jego potrzebami, ujawnić zdolności i zainteresowania, które będzie rozwijać w przyszłości w szkole, w pracy i życiu codziennym.

W teorii H. Gardnera wyróżnia się następujące inteligencje (zdolności):

· słowno - językowa (lingwistyczna) przejawia się w rozumieniu świata poprzez słowo mówione i pisane. Dzieci z przewagą tej inteligencji: myślą „słowami” i lubią czytać (wcześnie podejmują próby czytania); przejrzyście wypowiadają się i spisują swoje myśli; używają bogatego słownictwa; tworzą opowiadania i barwne historie; szybko uczą się języków obcych; mają dobrą pamięć; lubią recytować wiersze; często i chętnie zadają pytania.

· wizualno-przestrzenna przejawia się w rozumieniu świata poprzez myślenie obrazami, wrażliwość wzrokowo-przestrzenną. Dzieci z przewagą tej inteligencji: mają zdolność dostrzegania szczegółów otaczającego świata; są wrażliwe na kształty, linie, przestrzeń, kolory; „myślą obrazami”, mają pamięć obrazową; lubią bawić się układankami, mapami, labiryntami; lubią rysować, wycinać, lepić, tworzyć przestrzenne formy; mają dobrze rozwinięty zmysł dotyku; łatwo odnajdują drogę w nowym miejscu; rozumieją schematy rysunkowe; szybko uczą się korzystać z map, diagramów, tabel; lubią rozkładać różne rzeczy na części i potrafią złożyć je z powrotem; lubią sprawdzać, w jaki sposób coś działa; chętnie słuchają czytanego tekstu, gdy jest on ilustrowany.

· muzyczna przejawia się w rozumieniu świata poprzez rytm i melodię. Dzieci z przewaga tej inteligencji: łączą muzykę z emocjami i własnym nastrojem; maja poczucie rytmu, z łatwością zapamiętują rytmy i rymy; lubią śpiewać; chętnie uczą się przy muzyce; są wrażliwe na wszelkie dźwięki; maja dobry słuch muzyczny; lubią słuchać muzyki; maja swoje ulubione piosenki, melodie, utwory; nucą, mruczą, podśpiewują podczas zabawy; samodzielnie „komponują” melodie; próbują grać na instrumentach muzycznych; lubią wydobywać dźwięki z przedmiotów „niemuzycznych”.

· ruchowa (cielesno-kinestetyczne) przejawia się w rozumieniu świata poprzez ruch i kontakt fizyczny oraz umiejętnością wykorzystania swojego ciała do wyrażenia emocji. Dzieci z przewagą tej inteligencji: lubią ćwiczenia fizyczne, zabawy ruchowe; potrafią własnym ciałem wyrażać emocje; łatwo uczą się różnych sprawności ruchowych; przodują wśród rówieśników w sportach; mają dobre wyczucie odległości i przestrzeni; są uzdolnione manualnie; sprawnie posługują się przedmiotami; mają dobrą koordynację ruchową; wykorzystują ruch w sposób celowy i świadomy; posiadają dobre wyczucie własnego ciała; chętnie wykonują różne prace ręczne; w czasie rozmowy używają mowy ciała, gestykulują.

· logiczno-matematyczna przejawia się w rozumieniu świata poprzez liczby, ciągi zdarzeń, myślenie logiczne i kreatywne rozwiązywanie problemów. Dzieci z przewagą tej inteligencji: myślą logicznie; lubią ustalona kolejność i porządek rzeczy, precyzyjne instrukcje; są konkretne i dociekliwe; lubią badać i zbierać informacje; lubią gry logiczne, łamigłówki i zagadki; umiejętnie szeregują, klasyfikują i wnioskują; z łatwością dostrzegają związki przyczynowo – skutkowe; zadają wiele pytań dotyczących otaczającego świata; chętnie rozwiązują problemy; lubią przeliczać różne rzeczy, napotkane przedmioty; klasyfikują lub grupują według jakiejś zasady lub cechy; rozumieją znaczenie symboli; są dokładne i zorganizowane.

· przyrodnicza przejawia się w rozumieniu świata poprzez otoczenie, środowisko, umiejętność rozpoznawania i kategoryzowania świata fauny i flory oraz innych obiektów przyrodniczych. Dzieci z przewaga tej inteligencji: są ciekawe świata; „rozumieją” świat roślin i zwierząt; lubią przebywać na świeżym powietrzu; lubią samodzielnie eksperymentować, doświadczać; pasjonują się ekologią; klasyfikują przedmioty w hierarchie; dostrzegają zależności i wzorce w przyrodzie; obserwują, rozpoznają i kategoryzują świat roślin i zwierząt; kolekcjonują okazy przyrodnicze; zbierają książki, albumy o tematyce przyrodniczej; są zainteresowane zjawiskami przyrodniczymi, fizycznym, chemicznymi; dobrze opiekują się zwierzęciem, rośliną; mają własny „ogródek”, choćby w doniczce.

· interpersonalna to zdolność rozumienia innych ludzi, współodczuwania, negocjowania i wypracowywania kompromisów oraz patrzenia na świat oczyma inne osoby. Dzieci z przewagą tej inteligencji: lubią i potrafią pracować w grupie; łatwo nawiązują kontakty społeczne; mają zdolności przywódcze; są komunikatywne; potrafią słuchać innych; zachowują asertywność przy konfrontacji; są lubiane przez rówieśników; dbają o dobre relacje z innymi osobami; patrzą na świat oczyma drugiego człowieka; wczuwają się w sytuacje i problemy innych, potrafią rozwiązywać konflikty.

· intrapersonalna to zdolność rozumienia siebie, własnych uczuć, patrzenia na świat ze swojego punktu widzenia, kierowania swoim postępowaniem. Dzieci z przewagą tej inteligencji: lubią pracować samodzielnie; znają i wykorzystują swoje mocne strony; budują wewnętrzna motywację; poszukują odpowiedzi na „trudne” pytania; samodzielnie wyznaczają i jasno precyzują cele własne; chętnie przebywają same, wykonują wtedy ulubione zajęcia; są zaradne, niezależne; umieją wyrazić swoje uczucia; lubią decydować o sobie.

Wszystkie inteligencje są ważne i zależne od siebie.

W celu rozwijania wielokierunkowych zdolności naszych maluszków utworzyłyśmy w naszej sali tzw. OŚRODEK BIBLIOTECZNY, który rozwija zdolności słowno-językowe, intrapersonalne, interpersonalne i przyrodnicze.

Został on wyposażony w różne pomoce dydaktyczne. Wykorzystywane są one do zabaw z całą grupą, małym zespołem, w parach lub indywidualnie. W ośrodku bibliotecznym znajdują się pięknie ilustrowane bajki, wiersze i opowiadania, książki przyrodnicze i albumy. Są one systematycznie wymieniane. Dzieci również przynoszą swoje ulubione książki z domu, którymi chcą zainteresować swoich rówieśników. W koszyczkach znajdują się obrazki tematyczne, napisy do globalnego czytania, ilustracje z sylabami, karty i karteczki do układania sekwencji, zagadki „Smoka Obiboka”, układanki „Memory” do rozwijania pamięci wzrokowej, historyjki obrazkowe, karty do ćwiczeń graficznych, odgłosy nagrane na płytach CD itp.

W naszym kąciku czeka również miejsce na ,,karty poetyckie” przygotowywane przez rodziców i dziecko. Wspólne układanie krótkiej historyjki, wierszyka lub opowiadania i wykonanie do tekstu rysunku, pozwala nie tylko rozwijać zdolności poetyckie dziecka, ale również wzmacniać więzi emocjonalne pomiędzy dzieckiem a rodzicem.

Na początku dzieci ułożyły wraz z nauczycielem zasady korzystania z ośrodka bibliotecznego podpisując się przy tym odbiciem swojego paluszka. Następnie wokół ośrodka bibliotecznego umieściły serduszka ze swoim imieniem na znak zainteresowania w/w ośrodkiem.

Dzieci korzystając z ośrodka bibliotecznego wzbogacają swoją wiedzę, doświadczenia czy zasób słownictwa. Coraz chętniej wypowiadają się na określone lub bliskie im tematy, wykazują ogólne zainteresowanie książką, słuchaniem różnego rodzaju treści: bajek, opowiadań, wierszy. Z pomocą nauczyciela w sposób globalny czytają sylaby i proste wyrazy. Rozwiązują zagadki słowno-obrazkowe, dokonują analizy i syntezy sylabowej podanych słów, rozpoznają nagrane na płycie różne odgłosy, układają proste sekwencje (rytmy), historyjki obrazkowe itd. Warto zaznaczyć, że dzieci bardzo angażują się w zwyczajne i niezwyczajne przygody bohaterów, oglądają różne ilustracje, opisują je oraz uczą się określać i opisywać własne uczucia, przeżycia i pragnienia. Próbują dostrzegać pozytywne i negatywne zachowania bohaterów.

Propozycje zabaw w w/w ośrodku:

1. Odszukaj właściwy podpis do obrazka/obrazek do podpisu.

2. ,,Ile słyszysz sylab?” – dzielenie nazwy obrazka na sylaby, położenie obok obrazka tyle żetonów ile jest sylab.

3. ,,Ptaki do gniazd” – na dywanie leżą obręcze z daną literką. Dzieci poruszają się w rytm muzyki z literką w ręce. Na przerwę w muzyce i hasło: Ptaki do gniazd stają przy takim ,,gnieździe” z taką literką, jaką trzymają w ręce.

4. ,,Gimnastyka mózgu” (,,Biedroneczka” – masaż uszu)

5. ,,Biedroneczki są w kropeczki” – układanie odpowiednich obrazków pod odpowiednią biedronką np. 1-sylabowych obrazków pod biedronką z 1 kropką, 2-sylabowych obrazków pod biedronką z 2 kropkami. Max. 3 sylaby).

6. Wyliczanka - ,,Na kogo wypadnie na tego bęc”

Ø Dzielenie wyrazu na sylaby i pokazywanie sylab ruchem np. poprzez tupanie, podskoki, gry na instrumencie itp.

Ø Próby układania zdań z obrazkiem np. ,,samochód” – jest czerwony"

Ø ,,Co to za słowo” – 1 dziecko mówi to co wylosowało sylabami reszta odgaduje co to za słowo.

Ø Przedstawienie treści obrazka za pomocą ruchu i dźwięku.

Ø ,,Czego nam tu brakuje lub co się zmieniło?” – chowanie 1-2 obrazków/ zmienianie kolejności.

7. ,,Tajemnicze kropki” – zabawa z kostką. Dziecko pokazuje tyle kropek na kostce z ilu sylab składa się słowo – obrazek.

8. ,,Co tu pasuje?” – dobieranka obrazkowa. Dobieranie 2 lub 3 obrazków pasujących do siebie.

9. ,,Pociąg z samogłoskami lub sylabami” – przyklejanie do wagoników obrazków zaczynających się na odpowiednią samogłoskę lub obrazków z syntezy sylab.

10. Książeczki ,,Kocham czytać” – seria logopedyczna J. Cieszyńskiej do nauki czytania sylabami.

11. Sekwencje obrazkowe – układanie rytmów.

12. Historyjki obrazkowe (układanka)

13. ,,Memory” – zabawa rozwijająca pamięć wzrokową.

14. ,,Litery” – układanie na literze żetonów, patyczków, klocków (kształt).

15. Ćwiczenia graficzne (szlaczki i kropeczki do łączenia).

Podsumowując: dzieci bardzo chętnie korzystają z Ośrodka Bibliotecznego rozwijając przy tym swoje zainteresowania czytelnicze i nie tylko.

Agnieszka Wójtowiec

Magdalena Matuszak

Opracowane na podstawie:

Programu wychowania przedszkolnego ,,Ku dziecku” B. Bilewicz – Kuźnia i T. Parczewska,

„Wielorakie podróże – edukacja dla dziecka” – Aldona Kopik, Monika Zatorska

Powrót